Słownik pojęć

Wyniki dla hasła: Mechanizm bicia

  • Mechanizm bicia zegara wieżowego

    mechanizm należący do najstarszych. Pierwsze zegary nie miały tarcz ani wskazówek, lecz tylko mechanizmy bicia, które sygnalizowały poszczególne godziny. Zasada działania mechanizmu bicia zegara wieżowego jest taka sama jak mechanizmu bicia zegara domowego. Odliczanie uderzeń opiera się najczęściej na systemie zapadowym (zob. mechanizm bicia zapadowy), rzadziej na grzebieniowym (zob. mechanizm bicia grzebieniowy). Mechanizmy te różnią się jednak większymi wymiarami oraz masywniejszą konstrukcją, gdyż do podnoszenia ciężkich młotków uderzających w duże dzwony potrzebna jest znacznie większa energia – są to bowiem zegary publiczne, z których sygnalizacji korzysta czasem dość rozległa okolica. Urządzenie zapadowe mechanizmu bicia zegara wieżowego wykonuje większą pracę niż mechanizm chodu, dlatego musi mieć większy obciążnik. Lina, na której jest on zawieszony, musi być dłuższa, zwłaszcza gdy mechanizm wybija także półgodziny. W razie potrzeby stosuje się wielokrążki, aby zmniejszyć wysokość opadu obciążnika. (źródło)

  • Mechanizm bicia grzebieniowy

    Mechanizm bicia wyróżniający się dwoma głównymi elementami:

    • grzebieniem
    • krzywką stopniową
    Współdziałanie tych elementów polega na tym, że krzywka umożliwia opuszczenie się grzebienia o tyle zębów, ile razy młotek ma uderzyć w danej godzinie.

  • Mechanizm bicia

    w zegarze bijącym, dodatkowy mechanizm zegara działający tylko podczas wydawania dźwięku, poza tym nieczynny. Jest włączany przez mechanizm chodu zegara, a zatrzymuje się samoczynnie po odpowiedniej liczbie uderzeń.

  • Mechanizm bicia zapadowy typu szwarcwaldzkiego

    mechanizm zwykle o napędzie obciążnikowo-łańcuchowym z codziennym naciągiem, stosowany w najprostrzych zegarach popularnych i kukułkowych. Jego działanie nie różni się zasadniczo od działania mechanizmu bicia zapadowego typu paryskiego, są jednak pewne różnice w konstrukcji. Włącznik, wykonany ze stalowego drutu, jest podnoszony przez kołek, osadzony w kole zmianowym. Kołki bicia są osadzone w wieńcu koła, które obraca się w lewo, więc dźwignia młotka nie jest podnoszona, lecz opuszczana w dół. Gdy kołek minie koniec dźwigni, młotek dociskany sprężynką uderza w gong od dołu. Podtrzymywacz opiera się o słupek, aby młotek nie tłumił dźwięku gongu. W kole sercowym nie ma kołka, lecz na osi tego koła jest osadzony krążek sercowy (krzywka), w którego wycięcie wpada zapadnik. Po uwolnieniu mechanizmu krążek sercowy podnosi zapadnik, dlatego koło zapadowe nie ma skośnych boków wrębów, jak to jest konieczne w mechanizmie typu paryskiego, lecz proste wycięcia w kołnierzu. Krążek sercowy utrzymuje zapadnik tylko podczas jednego uderzenia młotka. W czasie większej liczby uderzeń ramię oporowe zapadnika 9 opiera się na jednym z segmentów kołnierza koła zapadowego. Po wybiciu godziny ramię oporowe zapada we wcięcie kołnierza. Zatrzymanie mechanizmu następuje wskutek oparcia się kołka zalotowego o hak zapadnika.

  • Mechanizm bicia zapadowy typu paryskiego

    mechanizm o napędzie sprężynowym, stosowany w zegarach z tygodniową rezerwą napędu. Wieniec zębaty bębna napędowego napędza zębnik koła dodatkowego, które z kolei napędza zębnik koła bicia z osadzonymi w nim kołkami uruchamiającymi dźwignię młotka. Koło zazębia się z zębnikiem koła sercowego, w którym jest osadzony kołek, zatrzymujący się na haku zapadnika. Koło sercowe napędza zębnik koła zalotowego, które zazębia się z zębnikiem regulatora wiatrakowego. Połączenie mechanizmu chodu z mechanizmem bicia następuje co pół godziny przez dwa kołki włączające, osadzone w ćwiertniku. Podczas ruchu obrotowego ćwiertnika jeden z kołków podnosi koniec włącznika, którego drugie ramię, zakończone występem, odchyla jednocześnie podpórkę zapadnika. Na kilka minut przed wybiciem godziny, gdy ramię oporowe zapadnika zostanie nieco uniesione z wrębu koła zapadowego, a hak zapadnika wysunie się poza tor kołka sercowego, wtedy mechanizm zostaje uwolniony, lecz występ włącznika wchodzi w tym czasie na tor kołka zalotowego i zatrzymuje koło zalotowe, po wykonaniu przez nie około pół obrotu. Jest to zalot przygotowujący mechanizm do bicia. Powolny obrót ćwiertnika powoduje dalsze unoszenie włącznika, w wyniku czego ramię oporowe zapadnika wysuwa się zupełnie z wrębu koła zapadowego.

  • Mechanizm bicia zapadowy

    mechanizm wyróżniający się głównym elementem odliczającym liczbę uderzeń, którym jest koło zapadowe. Bez wieńca zębatego w mechanizmie bicia zapadowym typu paryskiego, lub z wieńcem zębatym w mechanizmie bicia zapadowym typu szwarcwaldzkiego. Odliczanie polega na przesuwaniu się ramienia oporowego zapadnika po występach koła zapadowego, które są tym dłuższe, im więcej młotek ma uderzyć w gong - najdłuższy występ służy do wybijania godziny dwunastej. Istnieje kilka odmian mechanizmu bicia zapadowego z codziennym lub cotygodniowym naciągiem.
    Ich zaletą jest prosta konstrukcja i zatem łatwa produkcja, wadą zaś - łatwość pomylenia liczby uderzeń na daną godzinę podczas nastawiania wskazówek. Mechanizmy tego typu nie mogą spełniać funkcji repetiera.

  • Mechanizm bicia minut (patrz: Repetier zegarkowy)

  • Mechanizm bicia kwadransów

    mechanizm, który może być mechanizmem bicia zapadowym lub mechanizmem bicia grzebieniowym. Zwykle jednak do bicia kwadransów stosuje się mechanizm zapadowy, a do bicia godzin grzebieniowy. Zegar z biciem kwadransów i godzin składa się z trzech mechanizmów, umieszczonych razem między dwiema płytami. Rozmieszczenie osi i kół przekładni mechanizmu kwadransowego jest takie samo, jak mechanizmu godzinowego. Do włączania bicia kwadransów służy krzywka z czterema zębami, z których jeden jest dłuższy, włączający także bicie godzin.

  • Zegar bijący godziny (patrz: Mechanizm bicia)

  • Zalot (patrz: Mechanizm bicia)

  • Gong (patrz: Mechanizm bicia)

  • Dźwignia bicia (patrz: Mechanizm bicia)

  • Czerpak (patrz: Mechanizm bicia)

  • Bicie godzin (patrz: Mechanizm bicia)

  • Zegar wieżowy

    pierwowzór wszystkich zegarów mechanicznych. Pierwsze zegary mechaniczne były umieszczane na wieżach kościołów – stąd ich nazwa. Nie miały w ogóle tarcz, lecz tylko mechanizm bicia i sygnalizowały poszczególne godziny. Wynalazki nowych wychwytów umożliwiły zbudowanie coraz... zobacz więcej

  • Zegar ścienny

    zegar zawieszany na ścianie. Ma lżejszy mechanizm i mniejszą obudowę niż zegar podłogowy. Rozróżnia się zegary ścienne:

    • długie, których wahadło znajduje się w obudowie
    • krótkie, których wahadło jest umieszczone poniżej obudowy
    Ze względu na dokładność wykonania mechanizmu rozróżnia się:
    • zegary ścienne precyzyjne
    • zegary ścienne popularne
    Zegary precyzyjne mają zwykle napęd obciążnikowy, wychwyt Grahama, a popularne napęd sprężynowy, czasem napęd obciążnikowo-łańcuchowy, oraz wychwyt hakowy. Zegary ścienne mają zwykle mechanizm bicia godzin i półgodzin.

  • Zegar szwarcwaldzki

    popularny zegar ścienny z napędem obciążnikowo – łańcuchowym, wychwytem hakowym i wahadłem o dużej amplitudzie wahań. Zwykle połączony z mechanizmem bicia zapadowym. Pierwsze zegary tego typu produkowano w Szwarcwaldzie (stąd nazwa zegara) miały drewniane płyty i drewnianą, rzeźbioną obudowę oraz mechanizm bicia połączony z charakterystyczną kukułką.

  • Zegar sygnalizujący

    zegar, który – oprócz wskazywania czasu na tarczy – sygnalizuje za pomocą dźwięku swoje wskazania w pewnych odstępach czasu. Zegar sygnalizujący może budzić użytkownika ze snu w czasie uprzednio nastawionym, oznajmiać upływający czas co godzinę lub częściej, wygrywać jakąś melodię w pewnych odstępach czasu lub w czasie uprzednio nastawionym. Odpowiednio do tych zadań zegar sygnalizujący może być, budzikiem, zegarem bijącym i kukułkowym, wyposażonym w mechanizm bicia, oraz kurantem i pozytywką.

  • Zegar regulator

    precyzyjny zegar ścienny (wiszący), z napędem obciążnikowym, wychwytem Grahama i długim wahadłem, ale krótszym od wahadła sekundowego. Może mieć mechanizm bicia. Mechanizm wraz z całym wahadłem i obciążnikami znajduje się w długiej obudowie szafkowej.

  • Zegar precyzyjny

    zegar w wysokiej drewnianej obudowie (szafie) stojącej na podłodze (zegar podłogowy) lub zawieszonej na ścianie. Jego mechanizm jest precyzyjnie wykonany, ma wychwyt Grahama, wahadło (sekundowe) o małym kącie amplitudy i napęd obciążnikowy. Różni się od zegara astronomicznego tym, że może mieć mechanizm bicia, a od zegara podłogowego lepszym wykonaniem i wahadłem kompensacyjnym.

  • Zegar podłogowy

    zegar domowy w wysokiej drewnianej szafie (obudowie) stojącej na podłodze – stąd jego nazwa. Zegar podłogowy ma zwykle wychwyt Grahama, długie wahadło (sekundowe), napęd obciążnikowy oraz mechanizm bicia kwadransów i godzin lub tylko godzin i półgodzin.

  • Naprawa zegarów bijących

    naprawa obejmująca zarówno ich mechanizmy chodu, jak i mechanizmy bicia. Zegar bijący dostarczony do naprawy nie zawsze ma uszkodzony mechanizm bicia. Najczęściej naprawia się tylko jego mechanizm chodu w taki sam sposób, jak zwykłego zegara, trzeba jednak zwrócić uwagę na jego... zobacz więcej

  • Mechanizm sygnalizujący

    dodatkowy mechanizm zegara, który w sposób akustyczny informuje o czasie. Do mechanizmów sygnalizujących należą:

    • mechanizm budzenia
    • mechanizm bicia
    • mechanizm grający i mówiący (zob. Zegar grający. Zegar mówiący)

  • Krzywka stopniowa (patrz: Mechanizm bicia grzebieniowy)

  • Krzywka czerpaka (patrz: Mechanizm bicia grzebieniowy)

  • Krążek sercowy (patrz: Mechanizm bicia typu szwarcwaldzkiego)

  • Kołek zalotowy (patrz: Mechanizm bicia grzebieniowy)

  • Kołek sercowy (patrz: Mechanizm bicia zapadowy typu paryskiego)

  • Koło zapadowe (patrz: Mechanizm bicia zapadowy)

  • Koło zalotowe (patrz: Mechanizm bicia zapadowy typu paryskiego)